Ο θρίαμβος της Δημοκρατίας, ωστόσο, ήταν και η τραγωδία της. Οι ίδιες δυνάμεις που οδήγησαν στην επέκταση της Ρώμης και οι ανταμοιβές που επέφερε αυτή η επέκταση βύθισαν τη Δημοκρατία σε ένα καθοδικό σπιράλ εμφυλίων συγκρούσεων, με πρωταγωνιστές τους πάμπλουτους στρατηγούς που είχαν αυτονομηθεί από τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Οι θεσμοί δεν άντεξαν και η εξουσία, ύστερα από σχεδόν 450 χρόνια δημοκρατίας, πέρασε τελικά στα χέρια του Αύγουστου, του πρώτου αυτοκράτορα της Δύσης.
Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της Ευρώπης, κι ακόμη και σήμερα η κληρονομιά της διαχέεται στον πολιτισμό μας και γοητεύει, προσφέροντας στις κατοπινές γενιές ένα ιδεώδες αλλά και μια σοβαρή προειδοποίηση.
