Έτσι αρχίζει η πρώτη από τις συναρπαστικές εξορμήσεις του Φίνλεϊ στην αρχαία ιστορία, γύρω από τα κεντρικά θέματα: πώς σκέφτονται οι λαοί για το παρελθόν τους, και πόση σημασία έχει γι’ αυτούς· πώς αντιλαμβάνονταν οι πρώτοι –έλληνες, φυσικά– ιστορικοί το παρελθόν (ήταν μύθος; ήταν ιστορία;)· πώς χρησιμοποίησαν (και καταχράστηκαν) οι νομοθέτες το παρελθόν για να δικαιώσουν τις ενέργειές τους· πώς κάθε νέα γενιά επανερμηνεύει και δημιουργεί εκ νέου το παρελθόν· πώς οι σύγχρονοι ιστορικοί οδηγούνται από τις προκαταλήψεις τους όταν ερμηνεύουν «αντικειμενικά» το παρελθόν.


